Wszystko, co musisz wiedzieć o panewkach we współczesnych silnikach samochodowych
2023-01-18
Producenci silników ciągle stają przed różnego rodzaju wyzwaniami. Z jednej strony dążą do obniżenia zużycia paliwa, a z drugiej strony – do zwiększenia parametrów mocy danej jednostki. Jednym z niepozornych elementów konstrukcji silnika jest panewka. Odgrywa ona przy tym istotną rolę w funkcjonowaniu jednostki napędowej.
W nowoczesnych silnikach z wtryskiem bezpośrednim i turbodoładowaniem ciśnienie spalania dochodzi nawet do 200 barów i więcej. Szczególnie łożyska korbowodów i łożyska główne narażone są na to zjawisko. Przy tak dużym ciśnieniu roboczym dochodzi do przekroczenia granic wytrzymałości standardowych łożysk dwu- i trójmetalowych. Konieczne jest tutaj zastosowanie panewek o najwyższym stopniu niezawodności. Zatem sprawdźmy, jak wyglądają i czym charakteryzują się panewki wzmacniane typu „Sputter” oraz panewki z powłoką polimerową?
Uszczelki pod głowicę w ofercie Inter Cars
Panewki silnika typu „Sputter” – charakterystyka, zastosowanie, właściwości
Panewki typu „Sputter” to łożyska trójskładnikowe składające się ze stalowej panewki, warstwy bieżnej, warstwy blokującej i warstwy ślizgowej. Dzięki specjalnemu procesowi napylania, tzw. sputtering, („sputter”, pol. „pryskać”) wykazują one wyższą twardość, obciążalność i odporność na zużycie. Dlatego szczególnie nadają się do silników o dużym stopniu wysilenia.
Podstawowe zalety panewek typu „Sputter” to zwiększona nośność, trwałość i wytrzymałość zmęczeniowa. Zalety takie są okupione pewnymi wadami i pewnymi wymaganiami.
Warstwa ślizgowa panewki sputterowej jest bardzo wrażliwa na drobne zanieczyszczenia, które mogą znajdować się w oleju. Przy wysokich obciążeniach grubość filmu olejowego ulega zmniejszeniu. To oznacza, że niewielkie drobiny mogą oddziaływać na powierzchnię ślizgową łożyska. Mniej twarde powierzchnie ślizgowe tradycyjnych panewek mają dużo większe możliwości absorbowania drobin zanieczyszczeń. Z tego powodu oraz w celu zmniejszenia kosztów w parze półpanewek na jeden czop, stosuje się jedną półpanewkę sputterową oraz jedną tradycyjną.
Ze względu na występowanie dwóch różnych rodzajów półpanewek, niezwykle ważny jest prawidłowy montaż. Półpanewkę sputterową stosuje się w miejscu występowania większych obciążeń. W przypadku stopy korbowodu, umieszcza się ją w górnej części otworu, od strony trzonu korbowodu.
Śruby do głowicy w Inter Cars
W przypadku panewek w łożyskach głównych wału, półpanewkę sputterową umieszcza się od strony przykręcanej podpory wału korbowodowego, czyli w miejscu występowania największych obciążeń.
Półpanewka sputterowa w zależności od producenta przeważnie oznaczona jest napisem „Sputter” na zewnętrznej powierzchni.
Większa odporność panewek sputterowych na zużycie oznacza dłuższe i trudniejsze docieranie się do czopów wału. Wymagania dotyczące geometrii czopów wału, prostopadłej pracy korbowodu oraz odpowiedniej powierzchni gniazd panewek są bardzo ważnym czynnikiem. Brak zachowania prawidłowości wymienionych elementów może doprowadzić do zanikania filmu olejowego i szybszego zatarcia panewek.
Oferta głowic w Inter Cars e-Catalog
Istotnymi elementami w procesie regeneracji silnika jest zapewnienie czystości wszystkich kanałów smarujących w silniku. Również w trakcie wstępnego procesu docierania, obciążenie silnika nie powinno przekraczać 20% maksymalnego dopuszczalnego obciążenia
W ofercie Inter Cars możemy znaleźć panewki następujących producentów:
Panewki polimerowe
Panewki polimerowe to nowoczesne połączenie stopów brązu lub stopu aluminium pokryte specjalną powłoką polimerową. Wynikiem tego, powstał produkt charakteryzujący się wysoką odpornością na zużycie. Ma on bardzo dobre właściwości awaryjnej pracy na sucho oraz znaczne zmniejszenie skłonności do zacierania. Szczególnie ważne jest to w silnikach wyposażonych w system start-stop i silnikach stosowanych w pojazdach hybrydowych. Najnowocześniejsze panewki polimerowe wykorzystywane przez producentów OEM mogą w przypadku niektórych zastosowań z powodzeniem zastąpić panewki sputterowe.
Zdjęcie: MS Motorservice International GmbH
Podobnie jak w panewkach typu Sputter, ważny jest prawidłowy montaż panewek. Stosuje się również taką samą prawidłowość. Półpanewki korbowodowe z warstwą polimerową montuje się od strony trzonu korbowodu. Panewki główne wału z kolei umieszcza się od strony mocowania podpór.
Uszczelniacze do głowic
W ofercie Inter Cars możemy znaleźć producentów panewek polimerowych, m.in:
Warto jednak zaznaczyć, że każdy producent ma opracowaną swoją technologię produkcji. Widoczne jest to również w kolorystyce użytej powłoki polimerowej. Kolory, z jakimi możemy mieć do czynienia, to przeważnie: czerwony, szary, grafitowy, niebieski.
Oto przykładowe indeksy panewek polimerowych dostępnych w ofercie Inter Cars oraz silniki, w jakich są montowane:
HYUNDAI 2.0i (D4HA): 71-5006/4 STD
OPEL 2.0 CDTI (A20DTH): 37 166 600
Renault 1.6DCI (R9M): 181038002000
Renault 2.0DCI (M9R): 181038001900
Zobacz także:
Centrum Kompetencji Silnikowej
Pełna oferta Kolbenschmidt w Inter Cars e-Catalog