Regulacja układów zasilania

Zasady ogólne regulacji układów

Regulację układów zasilania, według wymagań producentów samochodów, wykonuje się tylko na podstawie zawartości w spalinach tlenku węgla (CO). Gdy była standardową czynnością, i nie montowano konwerterów katalitycznych, większość analizatorów spalin mierzyła zawartość w spalinach tylko tego składnika. Wprowadzenie do układów wylotowych konwerterów katalitycznych, spowodowało pojawienie się na rynku wieloskładnikowych analizatorów spalin. Stało się tak, by możliwa była diagnostyka konwerterów katalitycznych i układów sterowania silników, których pierwsze wersje miały słabo rozwinięte systemy diagnostyczne. Jeśli do regulacji układu zasilania wykorzystujemy wieloskładnikowy analizator spalin, to robimy to też na podstawie zawartości w spalinach tlenku węgla (CO). Producenci nie podają wymaganych zawartości innych składników spalin (HC, CO2, O2) wartości współczynnika lambda składu mieszanki, aby na ich podstawie można regulować układ zasilania, ponieważ dla silnika bez konwertera katalitycznego, ich wartości mogą się zmieniać w szerokich granicach i zależą też od innych czynników. Konwertery katalityczne wymusiły ujednolicenie tych wartości.

Gdy regulujemy układ zasilania silnika ZI (jeśli jest to możliwe), w silnikach posiadających konwerter katalityczny, to  należy: 

- pamiętać, że jest to ostatnia czynność regulacyjna - najpierw regulujemy luzy zaworowe, kąt zwarcia i wyprzedzenia zapłonu; 

- przestrzegać ewentualnych wymagań dotyczących przygotowania silnika do regulacji np. odłączenia od kolektora dolotowego układu przewietrzania skrzyni korbowej; 

- w gaźnikach wykonać wszystkie inne regulacje, np. ustawienie przepustnicy względem otworów układu przejściowego, jeśli jest ono przewidziane; 

- w układach wielogaźnikowych wykonać tzw. balans gaźników, czyli spowodować, by pracowały przy takich samych podciśnieniach, mierzonych za przepustnicą; 

- regulować układ zasilania na podstawie zawartości tlenku węgla (CO) w spalinach, tak by uzyskać jego zalecaną zawartość (jeśli w układzie wylotowym jest konwerter katalityczny, to określona zawartość tlenku węgla (CO) w spalinach jest konieczna); 

- jeśli w układzie wylotowym nie ma konwertera katalitycznego, można wykorzystać metodę opisaną w kolejnym podrozdziale 

- jeśli w układzie wylotowym silnika nie ma konwertera katalitycznego, to po zakończeniu regulacji należy zwiększyć prędkość obrotową silnika do ok. 2500 do 3000 obr/min i sprawdzić czy nastąpiło wyraźnie zmniejszenie zawartości tlenku węgla (CO) w spalinach, w stosunku do wyregulowanej zawartości na biegu jałowym silnika, co świadczy o prawidłowej charakterystyce układu zasilania, jeśli ten warunek nie jest spełniony, to znaczy, że układ zasilania jest uszkodzony. 

Regulacja układów zasilania na podstawie zawartości w spalinach węglowodorów: (HC) i tlenku węgla (CO) 

Metoda ta może być stosowana do regulacji układów zasilania silników, bez konwertera katalitycznego w układzie wylotowym. Zasadą tej metody regulacji jest uzyskanie na biegu jałowym silnika spalin o: 

- najniższej zawartości węglowodorów (HC) w spalinach - oznacza to, że możliwie największa część paliwa jest spalana,

- zawartości tlenku węgla (CO) nie wyższej, niż wynika z wymagań technicznych dla pojazdów (obowiązują one przy przeglądach rejestracyjnych w SKP). 

Regulację wykonujemy w opisany poniżej sposób (rys. 1).

1. Warto na początek oznaczyć śrubę regulacji składu mieszanki np. niezmywalnym flamastrem, po jednej stronie rowka na śrubokręt. 

2. Kierując się słuchem, ustawić śrubę składu mieszanki tak, by mieszanka była najuboższa, ale silnik pracował równo - pozycja śruby 1 (rys. 1). Po ustaleniu wskazań analizatora należy zanotować na kartce zawartości w spalinach węglowodorów (1HC) tlenku węgla (1CO). 

3. Wykręcać co 1/8 obrotu śrubę składu mieszanki pozycje śruby od 2 do 5 (rys. 1), notując każdorazowo zawartości w spalinach węglowodorów (od 2HC do 5HC) i tlenku węgla (od 2CO do 5CO). Regulacja przebiega prawidłowo, jeśli zawartość węglowodorów (HC) najpierw maleje a potem ponownie rośnie. Prowadzimy ją do momentu, aż uzyskamy taką zmianę zawartości węglowodorów. Jeśli zawartość węglowodorów (HC) stale rośnie, to znaczy, że zaczęliśmy od za bogatej mieszanki. Zawartość tlenku węgla (CO) w spalinach, powinna rosnąć stale. 

4. Ustawić śrubę regulacji składu mieszanki w pozycji, przy której zwartość węglowodorów (HC) w spalinach była najmniejsza pozycja 3 (rys. 1), lub pomiędzy pozycjami, przy których zwartość węglowodorów w spalinach była najmniejsza - np. pomiędzy pozycjami 3 i 4. 

5. Sprawdzić, czy zawartość tlenku węgla (CO) w spalinach nie jest większa niż 4,5% - dla samochodów rejestrowanych po raz pierwszy przed 1.10.86 lub 3,5% - dla samochodów rejestrowanych po raz pierwszy od 1.10.86. Jeśli ten warunek jest spełniony, regulacja jest skończona. W codziennej praktyce należy przyjąć, że taka jest zawartość tego składnika w spalinach, ale warto wiedzieć, szczególnie gdy mierzone są małe zawartości, że jest to uproszczenie. Najpierw dla wartości mierzonej, należy określić dolny i górny błąd pomiarowy (są w instrukcji obsługi) a następnie na ich podstawie wyznaczyć zakres tolerancji wartości mierzonej (B). Na pytanie ile wynosi rzeczywista zawartość składnika w spalinach, która była mierzona, można tylko odpowiedzieć czy leży w zakresie tolerancji, od do.. (C). Niestety nic więcej. Powyższa zasada dotyczy wszystkich pomiarów. 

Zdjęcia i tekst pochodzą z artykułów „Regulcja układów zasilania” w dodatku technicznym do Wiadomości IC Analiza składu spalin silników ZI cz. 1 nr 28/Wrzesień 2008