2021-12-31
Hamowanie koła poruszającego się po linii prostej
2017-09-28
Przy przyspieszaniu pojazdu, poślizg koła PK, przyjmuje następujące wartości lub
ich zakresy: rys.a - wartość zerowa, jeśli prędkość obwodowa koła VO jest równa prędkości
VP, z którą porusza się środek koła i pojazd - koło toczy się wówczas bez poślizgu;
rys.b - wartość mniejsza od zera, jeśli prędkość obwodowa koła VO jest większa od prędkości
VP, z którą porusza się środek koła i pojazd - koło toczy się wówczas z poślizgiem.
Siła hamowania
Siła hamowania FH (rys.6) powstaje podczas hamowania pojazdu - hamulcami lub „silnikiem”. Jest skierowana przeciwnie do kierunku ruchu samochodu. Jej wartość obliczamy z wzoru :
FH = FNK x μW
w którym:
FNK - siła nacisku koła na nawierzchnię drogi
μW - współczynnik tarcia wzdłużnego opony o nawierzchnię drogi.
Wartość siły hamowania FH zależy od wartości wielkości występujących w powyższym wzorze. Czynniki, od których zależy wartość siły FNK, są opisane w poprzednim artykule. Współczynnik tarcia wzdłużnego opony μW o nawierzchnię drogi, jest tematem kolejnego artykułu.
Poślizg wzdłużny koła
Aby na styku opony z nawierzchnią drogi powstało tarcie, a w następstwie powstała siła hamowania FH lub napędowa FN, gdy koło jest odpowiednio hamowane lub napędzane, konieczne jest wystąpienie tzw. poślizgu koła PK. Jego wartość obliczamy ze wzoru :
PK = (VP - VO)/ VP x 100% w którym:
VP - prędkość środka koła, równa prędkości pojazdu;
VO - prędkość obwodowa koła.
Charakterystyczne wartości poślizgu koła, występujące przy hamowaniu, przedstawia rys.7.
Przykład: Jeśli samochód jedzie z prędkością 50 km/h, ale prędkość obwodowa hamowanego koła, która wynika z jego prędkości obrotowej, wynosi 40 km/h, to znaczy, że koło ma poślizg o wartości 20%.
Poślizg koła towarzyszący przyspieszaniu, obliczany z wzoru 3, ma wartość zerową lub mniejsza od zera (rys.8).
Przykład. Jeśli samochód jedzie z prędkością 50 km/h, ale prędkość obwodowa przyspieszanego koła, która wynika z jego prędkości obrotowej, wynosi 80 km/h, to znaczy, że koło ma poślizg o wartości -60 %. Prędkość obwodowa przyspieszanego koła VO może być wielokrotnie większa od prędkości pojazdu VP, co oznacza, że ujemna wartość poślizgu koła może wynosić nawet kilkaset procent (rys.8b).
Tekst pochodzi z Dodatku technicznego do WIADOMOŚCI Inter Cars SA nr 46/październik 2012 „Układ ABS część 1 Kompendium praktycznej wiedzy”
