Logotype of Inter CarsLogotype claim of Inter Cars
  1. Poradniki

Amortyzatory a wartość siły hamowania

2018-01-11

Częstym tematem, w kontekście prawidłowego stanu technicznego pojazdu, jest stan techniczny amortyzatorów i jego wpływ na zachowanie się samochodu podczas jazdy. Zależy od niego wartość siły hamowania, a więc długość drogi hamowania, a także możliwość kierowania samochodem.

Zmiany wartości nacisku koła na nawierzchnię drogi w następstwie najechania na nierówność na nawierzchni drogi (rys.a), przy sprawnym (rys.b) lub niesprawnym (rys.c)
amortyzatorze. Oznaczenia na rysunku: FNK - siła nacisku koła na nawierzchnię drogi; FH - siła hamowania koła; k1, k2 i k3 - kolejne pozycje poruszającego się i hamowanego koła;
1 do 3 - charakterystyczne punkty wykresu, przedstawiającego zmianę wartości siły nacisku koła na nawierzchnię drogi, przy sprawnym amortyzatorze; 4 do 7 - charakterystyczne
punkty wykresu, przedstawiającego zmianę wartości siły nacisku koła na nawierzchnię drogi, przy niesprawnym amortyzatorze; FNK5 - najmniejsza wartość siły nacisku koła na
nawierzchnię drogi, spowodowana niesprawnością amortyzatora; FH5 - najmniejsza wartość siły hamowania koła, spowodowana małą wartością siły nacisku koła na nawierzchnię
drogi FNK5.
Zmiany wartości nacisku koła na nawierzchnię drogi w następstwie najechania na nierówność na nawierzchni drogi (rys.a), przy sprawnym (rys.b) lub niesprawnym (rys.c) amortyzatorze. Oznaczenia na rysunku: FNK - siła nacisku koła na nawierzchnię drogi; FH - siła hamowania koła; k1, k2 i k3 - kolejne pozycje poruszającego się i hamowanego koła; 1 do 3 - charakterystyczne punkty wykresu, przedstawiającego zmianę wartości siły nacisku koła na nawierzchnię drogi, przy sprawnym amortyzatorze; 4 do 7 - charakterystyczne punkty wykresu, przedstawiającego zmianę wartości siły nacisku koła na nawierzchnię drogi, przy niesprawnym amortyzatorze; FNK5 - najmniejsza wartość siły nacisku koła na nawierzchnię drogi, spowodowana niesprawnością amortyzatora; FH5 - najmniejsza wartość siły hamowania koła, spowodowana małą wartością siły nacisku koła na nawierzchnię drogi FNK5.
Upraszczając można stwierdzić, że jednym z zadań amortyzatora jest zapewnienie możliwie szybkiego tłumienia zmian siły nacisku koła na nawierzchni drogi. Zmiany te mogą być spowodowane np. nierównościami nawierzchni drogi lub nagłym dociążeniem lub odciążeniem koła, spowodowanym przez nagłe przyspieszanie lub hamowanie. Ponieważ w tym podrozdziale zajmujemy się hamowaniem, więc przeanalizujmy pracę sprawnego i niesprawnego amortyzatora hamowanego koła, po przejeździe koła przez nierówność drogi (rys.46).

Hamowane koło jedzie po płaskiej nawierzchni drogi (koło k1, rys.46a). Naciska na nawierzchnie drogi z siłą (FNK). Pomiędzy oponą a nawierzchnią drogi występuje siła hamowania (FH). Chwilę po tym, jak koło wjedzie na nierówność na drodze (koło k2, rys.46a), siła nacisku koła na nawierzchnie drogi rośnie (pkt.1 wykresu, rys.46b). Gdy koło zjedzie ponownie na płaską nawierzchnię, wcześniejsze ugięcie elementów sprężystych zawieszenia powoduje zmniejszenie siły nacisku koła na nawierzchnię drogi (pkt.2 wykresu, rys.46b). Podczas dalszego ruchu koła, zmiany wartości siły nacisku koła na nawierzchnię drogi cyklicznie zmieniają się. Jeśli amortyzator jest sprawny, to wielkości tych zmian (amplitudy) są coraz mniejsze - szybko zanikają (pkt.3 wykresu, rys.46b). Jeśli natomiast amortyzator jest niesprawny, to:

  • wartość siły nacisku koła na nawierzchnię drogi, po wjechaniu na nierówność drogi, osiągnie wartość większą niż dla sprawnego amortyzatora (pkt.4 wykresu, rys.46c)
  • gdy koło zjedzie z nierówności na poziomą drogę (koło k3, rys.46a), wartość siły nacisku koła na nawierzchnię drogi osiągnie mniejszą wartość, niż dla sprawnego amortyzatora (siłą FNK5, pkt.5 wykresu, rys.46c)
  • dłużej trwa tłumienie cyklicznych zmian wartości siły nacisku koła na nawierzchnię drogi (FNK) i wystąpią kolejne momenty, w których koło będzie z mniejszą siłą naciskało na nawierzchnię drogi (pkt.6 i 7 wykresu, rys.46c).
Siła nacisku koła na nawierzchnie drogi, zmniejszona do wartości (FNK5, pkt.5 wykresu, rys.46c) wskutek niesprawności amortyzatora, powoduje że maleje siła hamowania koła (FH5), co może grozić zablokowaniem koła. Podobne ryzyko występuje również w pkt.6 i 7 (rys.46c).

Ponadto, mniejsze chwilowo wartości siły nacisku koła na nawierzchnię drogi zmniejszają również wartości siły bocznej koła. Samochód może wówczas chwilowo tracić kierowalność lub stateczność, zależnie czy dotyczy to koła przedniego czy tylnego pojazdu. Jak więc widać stan technicznych amortyzatorów ma wpływ na długość drogi hamowania oraz przewidywalne dla kierowcy zachowanie się samochodu na drodze. Jak dowiemy się później, sprawne amortyzatory to również gwarancja prawidłowej pracy układu ABS.

Tekst pochodzi z Dodatku  technicznego do WIADOMOŚCI Inter Cars SA nr 48/marzec 2013  „Układ ABS część 2 Kompendium praktycznej wiedzy”




Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Send by email
Infolinia
801 80 20 20
Pon-Pt 8:00 - 18:00
Sob 9:00 - 13:00
Klienci flotowi:
22 714 14 14
Logo Inter Cars
Inter Cars S.A.
ul. Gdańska 15,
Cząstków Mazowiecki,
05-152 Czosnów
+48 22 714 17 10
+48 22 714 17 12
[email protected]

Powered by IC Developers Team © 2024 Inter Cars

Polityka cookiesFAQ RODOInformacja o przetwarzaniu danych
LinkedIn
Instagram
Youtube
Facebook