Sprzęt do serwisowania układów klimatyzacji

Najlepiej kupić sprzęt, który zawsze się nam przyda i będzie niezbędny w codziennej obsłudze klimatyzacji. Dobrze przed podjęciem decyzji o zakupie podpytać producenta sprzętu i zapoznać się z informacjami dostarczanymi do narzędzi i urządzeń. Niewątpliwe należy zakupić urządzenie obsługowe zwane potocznie „stacją do obsługi klimatyzacji”. Urządzenia obsługowe dostępne na rynku można podzielić na półautomatyczne oraz automatyczne. Oba urządzenia wykonują takie same funkcje, tj. odzyskują czynnik chłodniczy z układu klimatyzacji, następnie wykonują w nim próżnie (wytwarzają podciśnienie) oraz go napełniają.

Stacje automatyczne wyposażone są w wiele udogodnień dla użytkownika. Mogą posiadać drukarkę, na której drukowane są informacje o kliencie, jego pojeździe oraz o ilości czynnika chłodniczego odzyskanego, napełnionego oraz czasie działania pompy próżniowej. Stacje automatyczne posiadają również bazę danych pojazdów i ilości napełnień czynnikiem chłodniczym konkretny pojazd. Stacje te posiadają również wiele funkcji dodatkowych do których można zaliczyć również programy do płukania układów klimatyzacji czynnikiem chłodniczym (tu niezbędna jest do dokupienia „przystawka” z filtrem zgrubnym) oraz funkcje „podpowiedzi” usterek układu klimatyzacji po wpisaniu do pamięci stacji informacji o odczytanej temperaturze i ciśnieniu panującym w obsługiwanym układzie klimatyzacji.

Na rynku pojawiły się również stacje automatyczne, które pozwalają na wykonanie przeglądów użytkownikowi stacji, a stacja poinformuje nas kiedy mamy wymienić filtr osuszający czy olej w pompie próżniowej. Trzeba tu też wspomnieć, że na rynku pojawiły się również stacje na nowy czynnik R1234yf. Są takie, które obsługują tylko nowy czynnik oraz takie, które za pomocą jednego urządzenia mogą obsłużyć dwa obowiązuje czynniki chłodnicze, tj. R134a i R1234yf. Pamiętać trzeba tylko, że wiąże się to za znacznymi kosztami, gdyż zazwyczaj potrzebne są do jednego urządzania dodatkowe węże, szybkozłącza. Gdy już zaopatrzmy się w stację obsługową, powinniśmy zakupić sprzęt do wykrywania nieszczelności. Wykrywanie nieszczelności zawsze stwarza obsługującym układ klimatyzacji pewne trudności.

Nieszczelność klimatyzacji związana jest najczęściej z oddziaływaniem czynnika chłodniczego na wszelkiego typu uszczelki i uszczelnienia, połączenia o-ringowe oraz oddziaływaniem korozji na elementy klimatyzacji. Osobnym typem uszkodzeń są mechaniczne i powypadkowe. Urządzenia do wykrywania nieszczelności, które stosuje się w obsłudze układów klimatyzacji, to lampa UV z okularami ochronnymi, wykrywacz elektroniczny lub stacja obsługowa wytwarzająca podciśnienie. Lampa UV emituje światło UV w postaci promieni, które skierowane na źródło wycieku pozwalają nam zlokalizować nieszczelność. Zawsze należy pamiętać o stosowaniu okularów ochronnych, gdyż promienie UV mogą trwale uszkodzić wzrok. Aby używać tej metody (tj. lampy UV) do układu klimatyzacji, powinien być do niej wcześniej dodany znacznik fluorescencyjny, zwany barwnikiem UV. Wykrywanie nieszczelności za pomocą lampy UV jest bardzo popularne wśród serwisantów klimatyzacji samochodowej. Lamp UV na rynku jest wiele, różnią się mocą oraz rodzajem zasilania (z akumulatora pojazdu, zasilane bateryjnie, etc.). Drugim urządzeniem, który może być stosowany do wykrywania nieszczelności w układach klimatyzacji samochodowej jest wykrywacz nieszczelności.

Na rynku jest wiele elektronicznych wykrywaczy i różnią się one czułością i sposobem sygnalizowania wycieku – najczęściej jest to alarm dźwiękowy. Niestety z uwagi na coraz bardziej czulsze elektroniczne wykrywacze nieszczelności, ten typ urządzenia jest coraz rzadziej stosowany przez serwisantów. Trzecią metodą wykrywania nieszczelności jest tzw. „próba azotowa”. Tutaj trzeba zaznaczyć, iż bez odpowiedniego przeszkolenia personelu obsługującego oraz bez odpowiedniego sprzętu metoda ta może stwarzać zagrożenie spowodowania poważnego wypadku. Polega ona na wprowadzeniu azotu pod znacznym ciśnieniem do układu klimatyzacji. Ciśnienie to obserwowane jest na manometrze wysokiego ciśnienia. Spadek ciśnienia na manometrze sygnalizuje wyciek czynnika chłodniczego z układu. Spryskując pianką do wykrywania nieszczelności miejsca prawdopodobnego wycieku czynnika chłodniczego, możemy znaleźć punkt nieszczelności. Pianka w punkcie nieszczelności będzie się nam pienić. Ta metoda jest stosowana przez doświadczonych serwisantów i mechaników. Kolejną metodą wykrywania nieszczelności jest użycie stacji obsługowej. Po odzysku czynnika chłodniczego z układu oraz wykonaniu próżni (podciśnienia) w układzie obserwujemy wskazania manometrów (wzrost wartości na manometrze, bądź manometrach sygnalizuje nieszczelność w układzie klimatyzacji). Niektóre stacje automatyczne same sygnalizują wzrost ciśnienia.

Niestety ta metoda wykrywania nieszczelności jest mało skuteczna ze względu na małą dokładność oraz ze względu na „czynnik ludzki”. Minimalnym czasem badania nieszczelności za pomocą stacji obsługowej – metoda podciśnieniowa jest czas około 10 minut. Niestety czas ten jest skracany przez serwisantów do minimum, co nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy układ klimatyzacji jest „szczelny”. Kolejne urządzenie, w który powinniśmy się zaopatrzyć to sprzęt i narzędzia do naprawy (regeneracji) sprężarek klimatyzacji. Zaliczyć tu trzeba zestaw ściągaczy do sprzęgieł sprężarek klimatyzacji, zestaw do demontażu i montażu dławic (uszczelnień czołowych) sprężarek, specjalistyczne klucze do demontaży sprzęgieł zrywnych. Niewątpliwe wskazana by była prasa potrzebna do demontażu i montażu łożysk klimatyzacji w kołach pasowych.

Kolejnymi narzędziami w przypadku naprawy (regeneracji) przewodów klimatyzacji będą prasa do zaciskania przewodów. Dostępne są prasy ręczne lub hydrauliczne oraz sprzęt i urządzenia do lutowania – spawania przewodów klimatyzacji.

Oddzielną grupę narzędzi będzie stanowił sprzęt potrzebny do płukania układów klimatyzacji po zatarciu się kompresora. Mam tu na myśli stację lub urządzenia do płukania, ewentualnie „przystawki do stacji obsługowej”, ułatwiające wykonanie tej czynności.

Tekst pochodzi z Dodatku  technicznego do WIADOMOŚCI Inter Cars SA nr 42/marzec 2012  „Klimatyzacja samochodowa Kompendium praktycznej wiedzy”