2021-12-31
Hamowanie samochodu poruszającego się po linii prostej, na nawierzchni o różnej przyczepności po jego obu stronach
2017-12-06
Jeśli samochód porusza się po linii prostej, jest hamowany na nawierzchni o jednakowej wartości współczynnika tarcia, nie występują czynniki zakłócające, hamulce są sprawne a ogumienie właściwe (jednakowe na każdej z osi lub na wszystkich kołach) i panuje w nich prawidłowe ciśnienie, to suma sił hamowania po lewej stronie samochodu (FHL) będzie równa sumie sił hamowania po prawej stronie samochodu (FHP).
Hamowanie samochodu
na nawierzchni o jednakowej
wartości współczynnika tarcia.
Oznaczenia na rysunku: FHL -
suma sił hamowania po lewej
stronie samochodu; FHP - suma
sił hamowania po prawej
stronie samochodu.
Nie występuje wówczas moment obrotowy, który powoduje obrót samochodu wokół jego osi pionowej - samochód zachowa prostoliniowy tor ruchu.
Inaczej będzie wówczas, gdy opony kół obu stron pojazdu hamowanego, współpracują z nawierzchnią o rożnych wartościach współczynnika tarcia. Jeśli przykładowo (rys.41a) nawierzchnię po lewej stronie drogi cechuje współczynnik tarcia o wartości wyższej niż nawierzchnię prawej stronie (na środku drogi może być np. mokry asfalt, a po jej prawej stronie może leżeć warstwa ujeżdżonego śniegu), wówczas podczas hamowania suma sił hamowania po lewej stronie pojazdu (FHL) jest większa niż suma sił hamowania po prawej stronie pojazdu (FHP). Ta różnica sił hamowania powoduje powstanie momentu obrotowego (MO), który powoduje, że samochód skręca w lewą stronę (w kierunku, po której suma sił hamowania jest większa).
Aby przeciwdziałać tak powodowanej zmianie kierunku ruchu samochodu, kierowca musi skręcić koła przednie w kierunku przeciwnym do tego, w którym samochód sam skręca - na rys.41b kierowca musi skręcić koła w prawo. Uzyskany w ten sposób moment obrotowy korygujący (MK, rys.41b), równoważy moment obrotowy (MO), powodowany rożną wartością sił hamowania po obu stronach samochodu. Dzięki tej równowadze samochód porusza się nadal po linii prostej.
Szczególnym wyzwaniem dla kierowcy samochodu bez ABS (tylko takich samochodów dotyczy ten rozdział) jest hamowanie na nawierzchni o zmiennej skokowo, w sposób przypadkowy, wartości współczynnika tarcia (rys.42). W zależności od rodzaju nawierzchni, po której w danej chwili porusza się każde z kół samochodu, również w sposób przypadkowy zmieniają się:
- wartości sił hamowania tych kół (FH1 do FH4);
- sumy sił hamowania po lewej stronie pojazdu (FH1 + FH3) i po prawej stronie pojazdu (FH2 + FH4).
Rzadko występuje więc równowaga pomiędzy sumami tych sił. W konsekwencji, podczas hamowania, samochód w sposób przypadkowy, skręca lekko w lewo lub w prawo, o różny kąt.
W przypadku braku układu ABS (tylko w tej sytuacji!), najlepszą metodą jest szybka zmiana nacisku na pedał hamulca, nazywana hamowaniem pulsacyjnym (tylko zmiana siły nacisku, bez zdejmowania nogi z pedału hamulca). Przeważnie skraca to drogę hamowania i uspokaja samochód.
